DEHB bir nörogelişimsel bozukluktur. Yani, bir bozukluğun beyin işlevini etkilediğini, çocukluk çağında başladığını, yaşam boyu sürdüğünü, yaşın ilerlemesi ve gelişimin devam etmesiyle birlikte çeşitli gelişimsel aksamalara neden olduğu bildirilmektedir. DEHB hiperaktivite, dikkatsizlik ve dürtüsellik olmak üzere üç belirtiyle tanımlanır. Çocuklarda belirtiler daha açık görülebilirken, erişkinlerde bu belirtileri kapatmanın veya açıklamanın farklı yollarını bulmuşlardır. Bu nedenle çocuk ve erişkinlerdeki belirtilerin farklılıklarını anlamak gerekir. Çocuklarda okul öncesi ve okul döneminde görülebilir. Agresif davranışlar, dikkat dağınıklığı, öfke, karşılık verme, aşırı hareketlilik, akran ilişkilerinde sorunlar hatta konuşma bozuklukları görülebilir. Ergenlik döneminde okuldan kaçma, akademik başarısızlık, yasa dışı davranışlar, erken cinsel ilişki deneyimleri , zaman yönetiminde güçlük, ödev ve sorumluluklarını yerine getirememe, sosyal ilişkilerde başarısızlık, bağımsızlık ihtiyaçlarının artması, öğrenme bozuklukları ve anksiyete olarak kendini gösterebilmektedir. Erişkinlerde hiperaktivite genel bir huzursuzluk olarak yaşanmaktadır. Uzun sürecek etkinliklerde katılmakta, dinlemekte güçlük çeker, huzursuz olur, engellemeyle karşılaştıklarında agresif olabilirler.
Çocuk ya da erişkin olsun dürtüsellik yani dürtüleriyle hareket etme yaygın davranış biçimidir.
Tüm bu davranış biçimleri erken yaşta fark edildiğinde tedaviyle düzelme oranı yükselmektedir. Anne baba eğitimi, öğretmen-aile işbirliği, terapiler ve olumlu yaklaşımlar çok yararlıdır. Erişkinlerde ise tedavinin ilk basamağı ilaç tedavisidir. Bununla beraber hastanın kendisi ve partnerinin eğitilmesi, çevresinin bilgilendirilmesi, yaşam kalitesini artırıcı girişimlerdir. Öncelikle kişinin kendisini her yönüyle tanıması, olumlu ve güçlü yönlerini fark etmesi, özgüven ve davranış kontrol becerilerini ve kendisini doğru yönlendirme becerisini kazanması esastır.
Referans: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite: psikeArt, Ocak-Şubat 2022, Sayı 79.