Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) ve nedenleri
KOAH genetik olarak veya sonradan edinilmiş olan bir akciğer hastalığıdır. Akciğerlerdeki hava keseciklerinin yani bronşların iltihaplanmasına bağlı olarak, mukoza (salgı) üretiminin artması ve öksürük ile kendini gösteren bir hastalıktır. Akciğer bronşlarında elasikiyet kaybı gelişir. Böylece akciğerin nefes alıp verme fonksiyonlarının zayıflar ve nefes darlığı görülür. Bu organizmada çeşitli aksaklıklara neden olur (diyabet, kaslarda iltihap, damar tıkanıklıkları ve dokulara az oksijen transferinin yol açtığı birçok metabolik hastalıklar). 40 yaş üstü her 5 kişiden birinde vardır. KOAH can kaybında dünyada 4. Sıradadır. Sigara içenlerin %20-25 inde görülür.
KOAH‘ın genetik nedeni var mıdır?
KOAH genetik olarak nadiren de olsa görülebilir. Akciğer hücrelerini hasardan koruyan bir protein olan Alfa 1 Antitripsin, karaciğerde senezlenir. Bu proteinin genetik olarak eksikliği veya genindeki mutasyonlar nedeniyle fonksiyonlarında yetersizlik görülebilir. Bu da akciğer hücrelerinin herhangi bir nedenle (bronşit, solunum yolları enfeksiyonları vb gibi ) hasarlardan korunamamasına neden olur. Bu protein, genetik eksiklik dışında karaciğerde sentezinin, karaciğer sentez kapasitesinin azalması gibi ciddi karaciğer hastalıklarında da kanda düşük olarak saptanabilr.
KOAH’ın bir halk sağlığı sorunu olma nedenleri nelerdir?
KOAH ın en önemli nedeni sigara veya benzeri akciğere nefes ile alınan maddelerdir (nargile, puro, pipo). Bunun dışında meslek gereği sürekli duman, zararlı gazlar ve kimyasal maddelerin solunduğu ortamlarda bulunan, sosyal olarak bulunduğu ortamda ısınma veya günlük ihtiyaçlarını karşılamak için zararlı yakıtlarla temasta olan (asbest, kuru bitkiler, tezek, kömür) kişilerde ve hava kirliliği nedeniyle günlük yaşam ve dolayısıyla bir halk sağlığı sorunudur. Hastalık sinsi ilerler ve özellikle sigara bağımlıları öksürük ve balgam sorunlarının önemini kabul etmediklerinden tedbir almazlar.
KOAH tanısı nasıl konulur?
KOAH tanısı ilk olarak belirtiler ile konulabilir. Bunlar;
-Göğüste hırıltı ve uzun süren öksürükler ve balgam,
-Sık sık grip ve zatüree gibi hastalıkları yaşama,
-Nefes darlığı ve halsizlik,
-Kilo kaybı,
-Sık nefes alma hissi.
Bu belirtiler uzar ve giderek artarsa derhal doktora başvurmak gerekir.
KOAH tan şüphelenildiyse akciğer filmi, solunum fonksiyon testleri, kan gaz ölçümleri ve egzersiz testleri ilk tanıyı koyabilirken, hastanın çocuk yaşlardan itibaren geçirdiği akciğer enfeksiyonları, muayene kriterleridir.
Genetik faktörleri elimine etmek için kanda Alfa 1 Antitripsin (ATT) testi çalışılabilir
