Kolesterol vücuttaki hücrelerin bir komplemanı olan bir tür lipiddir (yağ). Bazı hormon ve Viamin D nin öncül maddesidir. Hücre zarlarının da çok önemli bir komponentidir. Kolesterol, sadece gıdalarla alınmaz, vücutta da sentezlenebilir. Hayvansal gıdalarda bolca bulunur (yumurta sarısı,süt ve süt ürünleri, kabuklu deniz ürünleri). Kolesterol çözünür olmadığından vücutta tek başına taşınamaz, mutlaka Apoprotein adındaki bir proteine bağlanmak zorundadır. Bağlandığı zaman bu komplekse Apolipoprotein (Kısaca lipoprotein) denir. Bu moleküller, içerdiği kolesterol miktarı ve sentezlendikleri organa göre Yüksel Yoğunluklu Lipoprotein (HDL=İyi Kolesterol), Düşük Yoğunluklu Lipoprotein (LDL=Kötü kolesterol), Çok düşük yoğunluklu Lipoprotein (VLDL) olarak sınıflandırılır. HDL Kolesterol, halk arasında iyi kolesterol olarak bilinir çünkü bu lipoprotein molekülünün dokularda ve damarlarda biriken kolesterole bağlanma ve onu metabolize edilebilmesi için karaciğere taşıma özelliği vardır. LDL Kolesterol ise kötü kolesterol olarak bilinir çünkü karaciğerde hazırlanan kolesterolü içerir. Bu kolesterol önce VLDL olarak trigiserit adlı yağ içeriği yüksek olarak hazırlanır, trigliseridi dokularda yakılmak veya yağ deposu olarak kullanıma bırakırken, taşıdığı kolesterolün damarlarda birikmesine neden olur. Bu şekilde damarlarda plak oluşumunu hızlandırarak kalp damar hastalıklarına neden olur. Total kolesterol tüm lipoprotein tiplerinin içerdiği toplam kolesterol miktarını gösterir.
Yorum:Yüksek kolesterol, sağlıksız beslenme alışkanlıklarının önemli bir sonucudur. Bunlar doymuş yağla beslenmek, et, süt ürünleri, çikolata, kızarmış gıdalar, fırınlanmış gıdalar ve işlem görmüş gıdalardır. Bunların kolesterol içerikleri kolay metabolize edilemez ve çok kolay okside olarak damarlara yapışır (LDL Kolesterol). Fizyolojik aktivite azlığı, fazla oturma, yatma alışkanlıklarında trigliseritler yakılamaz ve VLDL olarak karaciğerde sentezlenen Lipoprotein LDL yedönüşür (kötü kolesterol). Trigliserit enerji yetersizliğinde yakılarak enerji elde edilen yağ tipi olduğundan egzersiz yokluğu, HDL yani iyi kolesterol miktarını da azaltarak damarlarda biriken LDL Kolesterolun geri alınmasını da engeller. Sigara içimi HDL’yi azaltır, LDL’yi artırır. Sigara, aynı zamanda kolesterolü okside ederek damarlarda daha yapışkan olmasına neden olur. Alkol trigiliseride dönüştüğünden karaciğerde daha fazla VLDL yapılmasına ve bunun da kolesterolle beraber LDL olarak daha çok damarlara taşınmasına neden olur.. Arterlerde eğer büyük bir plak oluşumu varsa kan pıhtıları bunların üzerinde birikmeye başlar ve giderek birikerek damarları daraltır ve koroner arterlerdeki kan akımını engeller. Bu, angına (göğüs ağrısı) ve kalp krizine neden olabilir. Plak aynı zamanda eklem ve diğer organ arterlerinde de birikebilir. Böylece bu arterlerin taşıdığı oksijeni engelleyeceğinden o organ fonksiyonlarında bozukluklara ol açabilir. Yüksek kolesterolü düşürmek için alınacak ilk tedbir yaşam tarzını değiştirmektir. Eğer genetik bir kolesterol metabolizma bozukluğu varsa (ailesel hiperkolesterolemi) bunu için doktor, kolestreol düşürücü ilaçlar kullanabilir (statinler).
Numune: Koldan alınan venöz kan. Açlık gerektirir
Çalışma Günü: Her gün
Sonuç Zamanı: Aynı gün 2 saat sonra.
