Maymun Çiçeği Virüsü (Monkeypox) Hakkında Bilinenler-MPXV(Mpox)

maymun çiçeği

Mpox yeni tanımlanan bir virüs mü?

Mpox  1958 Danimarka’da maymunlarda saptanan, daha sonra Kongo’dan gelmiş bir çocukta ilk kez 1970 yılında bildirilen bir hastalıktır. Aşısı bulunduktan sonra 1980 de eradikasyon çalışmaları yapılmış ve hastalık sessiz hale getirilmiştir. Ancak 2022-2023 yıllarında kaynağı belirsiz olarak tekrar görülmeye başlanmıştır.

Mpox hangi kaynaklardan bulaşmaktadır?

Mpox’un  kesin bilgi olmamakla birlikte sincap, maymun  ve küçük memeli hayvanlarla yayılabildiği bildirilmektedir. Virüsü alan kişilerden ise konuşma yoluyla (yüz yüze), cilt yoluyla, ağız teması ile, aynı havasız ortamda uzun süreli solumakla damlacıklar yoluyla geçmektedir. Mpox, virüsü hayvan ısırmaları ile ve / veya günlük çeşitli aktiviteler sırsında yaralı ciltten geçebilir. Ayrıca Mpox ile bulaşmış kıyafetler, bıçak kesikleri, dövme yapımı ile de bulaşabilmektedir.

Mpox enfeksiyonu nasıl anlaşılır, semptomlar nelerdir?

Mpox bulaşmadan sonra 1-21 gün sonra görülür. Semptomlar 2-4 gün sürer ancak immun sistemi zayıf olanlarda bu süre uzayabilir. Semptomları:

Kızarıklık ve döküntü (Döküntüler el içlerinde ayakta, yüz, boğaz ve ağızda, genital bölgeler ve anusta içleri sıvıyla dolu  kaşınabilen ve ağrılı  şişlilkerle karekterizedir, iyileşmeden sonra kurur ve dökülürler)

Ateş,

Başağrısı,

Adele ağrıları,

Sırt ağrısı,

Yorgunluk,

Şişmiş lenf nodları,

Bazı kişilerde anusta şişlik ve idrar yaparken ağrı hissi olabilir.

Hastalığı sessiz geçiren ancak virüsü taşıyan kişilerin olması da mümkündür.

Mpox enfeksiyonu olup olmadığı nasıl saptanır?

Mpox döküntülerle kendini gösterdiği için kızamık, Herpes ,sifilis veya diğer cinsel yolla bulaşan virütik ve  bakteriyal enfeksiyonlar ile karıştırılabilir. Bu nedenle test yapılması en doğru tanıdır.

Laboratuvarda halihazırda lezyonlardan alınan sıvı örnekler ile çalışılan PCR yöntemi en kesin sonuçtur. Lezyon yoksa veya alınamayacak kadar uzak bir bölgedeyse, anal-rektal swab örnekleri de kullanılabilir. Acil olarak kan testinde antikor da saptanabilir ancak  virüs DNA sı  cift  sarmallı bir Orthopoxvirüs virüsü olan  Poxviridae ailesinden olduğu için suçiçeği, sığır çiçeği gibi virüsler  testi etileyerek yanlış tanıya neden olabilir.

Mpox ‘un tedavisi var mı nasıldır?

Mpox un aşısı vardır. Dolayısı ile aşı ile korunmak ileri  pandemik boyutlarda mümkün olabilir ancak hastalık varsa, kişi kendi immun sistemiyle hastalığı 2-4 hafta içinde yenebilmektedir. Tedavi sadece varsa ağrı kesici boyutlarında semptomlara yardımcı olmak şeklindedir.

Bu süre içinde,

  • Kişi, evde istirahat etmeli,
  • Yaralara dokunmamaya çalışmamalı ve derhal ellerini yıkamalı,
  • Cildi kapalı tutmamalı,
  • Çevredeki cisimleri tutmamaya çalışmalı,
  • Küvet banyolarında soda tuzu ilave ederek oturma tedavisi uygulamalı,
  • Ağız ve lezyonlar için tuzlu su uygulamaları yapmalı,
  • Lezyonların olduğu yerler için traş veya başka tahriş edici ve yayıcı  işlemler yapmamalı,
  • Gerekirse paracetamol veya iburofen almalıdır.